Asansörler, günlük hayatımızda oldukça yaygın kullanılan ve vazgeçilmez bir ulaşım aracı haline gelmişlerdir. Ancak hakkında pek bilinmeyen bazı ilginç detaylar şunlardır:
İlk modern asansör: Eski Mısırlılar ve Antik Yunanlılar, asansör benzeri cihazlar kullanıyorlardı ancak modern asansörlerin atası olarak kabul edilen ilk güvenli ve kullanılabilir asansör, 1853 yılında Amerikalı mucit Elisha Otis tarafından geliştirildi. Otis, asansörün aniden düşmesini engellemek için emniyet frenini icat etti.
Asansör korkusu: Asansör korkusu, insanların kapalı ve dar bir alanda bulunma korkusu olan bir fobi türüdür ve klostrofobi ile bağlantılıdır. Bu korku, genellikle kapalı alanlarda sıkışma veya asansörün arızalanması ve düşmesi gibi endişelerden kaynaklanır. Asansörde kalan insanlar panik atak gibi sebeplerden asansörde nefes alamadıklarını düşünürler. Halbuki doğru tasarlanmış her asansörde hava sirkülasyonunu sağlayacak delikler/havalandırmalar bulunur. Asansör içindeki temiz havanın tükenmesine imkân vermez.
Sadece tek tip asansör (yolcu asansörü) yoktur; pek çok amaca yönelik özel asansörler bulunmaktadır. Sedye asansörü, Yük asansörü, İtfaiyeci Asansörü (Acil Durum Asansörü), Anti vandal Asansörü, servis asansörü gibi.
Dünyanın en hızlı asansörleri: 2021 itibarıyla, dünyanın en hızlı asansörleri Çin’de yer almaktadır. Shanghai Kulesi’ndeki (Shanghai Tower) asansörler saatte 73.8 kilometre (45.9 mil) hıza ulaşabiliyorlar. Bu hız sayesinde binayı ortalama 55.1 saniyede tamamen tırmanmak mümkün oluyor.
Dünyanın en yüksek asansörü: 2021 itibarıyla, dünyanın en yüksek asansörü Çin’de yer alan Longda İş Merkezi’nde (CTF Finance Centre) bulunmaktadır. Bu asansör, 1,739 feet (530 metre) yüksekliğe ulaşmaktadır ve binayı zirveye taşıyan yolculuk yaklaşık 50 saniye sürmektedir.
Otomatik asansörler: Günümüzde birçok modern asansör, otomatik olarak çalışan sistemlere sahiptir. Yani düğmeye bastığınızda, asansöre ait en uygun katı seçen bir bilgisayar sistemi sayesinde harekete geçer. Bu sistemler, asansörlerin daha hızlı ve verimli çalışmasına olanak tanır.
En eski hala çalışan asansör: Amerika Birleşik Devletleri’ndeki New York, Manhattan’da yer alan Beekman Tower, hala çalışan dünyanın en eski asansörüdür. Bu asansör, 1889 yılında yapılmıştır ve hala orijinal mekanizmaları kullanılarak işlemektedir.
En yüksek asansör yolculuğu: Yüksek rakımlı dağlar veya gökdelenlerdeki asansör yolculukları sırasında muazzam yükseklikler aşılabilir. Örneğin, dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı’nda 15,000 feet (4,572 metre) yüksekliğe çıkan asansörler kullanılarak bir gözlem platformu inşa etmek fikri dahi ortaya atılmıştır. Ancak böyle bir projenin uygulanabilirliği ve güvenliği konularında ciddi sorunlar bulunmaktadır.
Asansörler, teknoloji ve mühendislik alanındaki ilerlemelerle birlikte sürekli olarak gelişmeye devam ediyor. Yüksek katlı binaların ve gökdelenlerin artmasıyla birlikte asansörlerin etkinliği, hızı ve güvenliği üzerindeki çalışmalar önem kazanmaya devam edecektir.
